De één snurkt af en toe, de ander zaagt de hele nacht door. Vaak is het onschuldig, maar soms ook niet. Er is gelukkig in veel gevallen iets aan te doen. Sommige oorzaken zijn goed zelf aan te pakken, bij andere heb je de hulp van een specialist nodig om te voorkomen dat het nadelige gevolgen kan hebben voor je gezondheid. Als jij en je partner er bijvoorbeeld veel last van hebben en de slaap regelmatig verstoord wordt zodat je nooit in een echt diepe slaap komt. Of wanneer er sprake is van een onderliggende medische aandoening, zoals slaapapneu.
Typisch een mannending?
Van de honderd mannen snurken er ongeveer twintig iedere nacht. Van de honderd vrouwen snurken er ongeveer tien iedere nacht. De reden dat er minder vrouwen dan mannen snurken komt door oestrogenen. Deze vrouwelijke geslachtshormonen zorgen er voor dat het weefsel van de keelholte strakker en soepeler blijft dan dat van mannen.
Het snurkgeluid ontstaat door een vernauwing in de keelholte. Als je inademt gaat de lucht door je neus, keel en luchtpijp naar je longen. Aan het begin van de luchtpijp zitten je stembanden. Is er sprake van een vernauwing van de keelholte, dan heeft de lucht minder ruimte en gaat dus sneller door je keelholte. Daardoor gaan je stembanden een beetje trillen, en ontstaat het bekende 'gezaag'.
Waarom snurkt iemand
Heel veel mensen snurken. Ongeveer zeventig procent van alle Nederlanders snurkt wel eens. Dat kan chronisch snurken zijn, ongeveer 16% van alle snurkers, maar het kan ook gaan om incidenteel snurken. Er zijn veel uiteenlopende oorzaken voor snurken. We zetten de grootste 'boosdoeners' op rijtje.
Verkoudheid of allergie. Als je verkouden bent of wanneer je een allergie zoals hooikoorts hebt, reageren je slijmvliezen daar op door dikker te worden. Daardoor treedt er een vernauwing in de luchtwegen op en gaat de lucht sneller langs de stembanden. Mensen met een verkoudheid of allergie zijn de 'incidentele' snurkers. Vaak helpt een neusspray die de slijmvliezen laat slinken.
Leeftijd. Naarmate je ouder wordt verslappen onze spieren een beetje. In je keelwand zitten ook spieren. Als je slaapt ontspannen die spieren nog wat extra, waardoor de keelwand naar binnen kan 'vallen', zeker als je op je rug slaapt, met als gevolg dat er een vernauwing optreedt in de keelholte.
Rugslapen. Als iemand op zijn rug slaapt, 'valt' de keelwand naar binnen, waardoor de keelholte vernauwd wordt. Ook de tong kan naar achteren glijden. Het resultaat: minder ruimte voor dezelfde hoeveelheid lucht, waardoor de stembanden een gaan trillen.
Zwaarlijvigheid. De keelwand is in staat om vet op te slaan. Dit gebeurt vooral bij mensen die zwaarlijvig zijn. Door het opgeslagen vet vindt een vernauwing van de keelwand plaats. Als je tijdens je slaap ontspant worden de spieren slapper en valt de toch al iets vernauwde keelwand nog verder naar binnen.
Erfelijkheid. Snurken kan erfelijk zijn. Ongeveer zeventig procent van de mensen die snurkt heeft een familielid dat ook snurkt. Een reden hiervoor kan het erven van een dikkere keelwand zijn, een slappere tongspier of een keelwand die op jongere leeftijd slapper wordt.
Slaapmiddelen, drugs en alcohol. Door deze middelen ontspannen je spieren, zeker als je ze vlak voor het slapen gebruikt, waardoor je dus sneller gaat snurken.
Slaapapneu. We spreken van slaapapneu als iemand tijdens de slaap enkele keren per uur meer dan tien seconden of langer stopt met ademhalen. Er zijn verschillende oorzaken van slaapapneu, zoals de hersenen die even geen seintje 'ademen' doorgeven en een dichtvallende keelwand, waardoor de luchtpijp (deels) geblokkeerd wordt. De eerste oorzaak komt niet vaak voor, de tweede oorzaak is een meer voorkomende vorm van slaapapneu.
De reden voor een 'dichtvallende' keelwand ligt vaak bij verslappende spieren zoals in bovenstaande oorzaken voor snurken beschreven, met als verschil dat het chronisch is en je er veel last van hebt. Mensen met slaapapneu komen nooit in een diepe slaap. Tijdens de ademstop daalt het zuurstofniveau in het bloed, waardoor je hersenen het seintje 'wakker worden' geven aan je lichaam. Je wordt even wakker, waardoor je spieren aanspannen en de blokkade wordt opgeheven. Daarna val je weer in slaap en ontspannen je spieren opnieuw. Mensen met slaapapneu worden vaak met hoofdpijn en een droge mond wakker en zijn overdag moe, minder geconcentreerd en meer prikkelbaar omdat ze slaap tekort komen. Op langere termijn heeft dit nadelige gevolgen voor de gezondheid.
Denk je dat je slaapapneu hebt, ga dan naar de huisarts, die je doorverwijst naar een specialist, meestal een KNO arts. Deze kijkt aan de hand van een slaaponderzoek of je inderdaad slaapapneu hebt en schrijft een behandeling voor, meestal met een CPAP apparaat.
Wat doe je aan snurken
Snurken kan dus in sommige gevallen een negatieve invloed op je gezondheid hebben, op langere en kortere termijn. Als jij jezelf telkens wakker snurkt ben je overdag moe en minder geconcentreerd, wat invloed kan hebben op je werk maar bijvoorbeeld ook je gedrag in het verkeer. Snurken kan ook een relatie onder druk zetten. Een snurkende partner houdt de ander wakker, terwijl de 'snurker' zelf vaak lekker doorslaapt, en dwingt partners soms in aparte slaapkamers te slapen. Ook op vakantie, bijvoorbeeld een camping, is het niet fijn te staan naast iemand die snurkt.
Soms is er aan snurken niets te doen. Verslapping van de spieren door de leeftijd is niet te genezen, noch te voorkomen. Wel kun je er voor proberen te zorgen dat je niet op je rug slaapt. Daar zijn trainingen voor, maar het is niet bewezen dat deze honderd procent effectief zijn. Ook zijn er bijvoorbeeld neusklemmen of pleisters ('neuspleisters' of 'anti-snurk pleisters') op de markt die snurken tegen zouden gaan, maar daarvoor geldt hetzelfde: deze middelen zijn niet honderd procent bewezen effectief.
Waar je vaak wel iets aan kunt doen is snurken door een verkoudheid of allergie. Met een neusspray die de slijmvliezen laat slinken is snurken vaak (deels) opgelost. Ook leefstijlverandering kan bijdragen aan het verminderen van snurken. Minder gewicht zorgt voor minder vetweefsel in de keelwand. Ook geen alcohol gebruiken voordat je gaat slapen zorgt voor een kleinere kans op snurken.
Heb je van alles geprobeerd maar blijf je snurken, en hebben jij of je partner er last van? Ga dan naar de huisarts voor advies. Deze kan samen met jou kijken naar de mogelijkheden om snurken te verminderen of helemaal tegen te gaan, zoals een doorverwijzing naar een diëtist, leefstijlcoach of specialist.
