Droom jij er van om zelfstandige te worden, maar weet je het nog niet zeker? Duik dan met ons in de wereld van de ZZP’ers, het opbouwen van een onderneming en de voor- en nadelen van het werken als freelancer. Wil jij een carrière als freelancer? Maak een goed doordacht plan voordat je je in het avontuur stort en je de eerste stappen als ZZP’er zet. Begin met het op papier zetten van je ideeën over je onderneming. Wat wil je gaan doen, hoe leg je kort en bondig aan mensen uit wie je bent en wat je doet, hoeveel wil je voor je werk vragen, hoeveel concurrentie is er en hoeveel werk is er?
Zo begin je
Zet je uitgaven op een rijtje en kijk hoeveel je per maand moet verdienen om rond te komen en iets over te houden. Houd daarbij rekening met de vraag of en welke verzekeringen je wilt afsluiten, hoeveel je opzij wilt zetten voor je pensioen en hoeveel je nodig hebt voor je bedrijf. Bijvoorbeeld voor het aanhouden van een zakelijke rekening en het onderhouden van een website. Kom je financieel goed uit? Dan is het tijd voor de eerste officiële stap.
En zo ga je verder
Het officiële gedeelte is eenvoudig. Je schrijft je in bij de Kamer van Koophandel. Dit is voor alle ondernemingen, ondernemers en rechtspersonen verplicht. Volgens de Kamer van Koophandel ben je ondernemer als je aan een aantal criteria voldoet. Samengevat: je moet zelfstandig producten of diensten leveren of verkopen aan anderen tegen een (commerciële) vergoeding. De KvK geeft de gegevens door aan de Belastingdienst. Daar hoef je zelf niets voor te doen. De gegevens van de KvK zijn openbaar. Iedereen kan jou in het register vinden op bijvoorbeeld bedrijfsnaam of KvK nummer.
Dan is het tijd om je te profileren als freelancer. Laat van je horen, laat je zien! Creëer een netwerk van mensen, bijvoorbeeld door middel van een LinkedIn profiel, door relevante beurzen en bedrijven te bezoeken en een website op te zetten. Zorg dat opdrachtgevers goede recensies achterlaten zodat potentiële klanten een goed beeld krijgen van jouw werkzaamheden. Vanaf dat moment is het: investeren en onderhouden.
Freelancer en loondienst
Tenzij je al een netwerk hebt waar je meteen in kunt springen en aan de slag kunt, is het voor veel mensen die freelancer willen worden realistischer dat ze een baan in loondienst combineren met werk als ZZP’er. Op die manier hebben ze een vaste basis waarop ze terug kunnen vallen terwijl ze ondertussen werken aan het opbouwen van hun bekendheid en betrouwbaarheid als freelancer. Bevalt het niet of lukt het niet om vaste grond onder je voeten te krijgen als freelancer, dan heb je een baan om op terug te vallen. Heb je een stevig netwerk opgebouwd en komen er voldoende opdrachten binnen, dan kun je je vaste baan los laten en je helemaal richten op het werk als ZZP’er.
Zes redenen om freelancer te worden
De vrijheid je eigen tijd in te delen. Je kunt werken wanneer je maar wilt. Ben je een avondmens? Dan verschuif je je werk naar de avond of zelfs de nacht. Ben je op je best in de ochtend? Dan maak jij je uren dan en heb je de middag en avond om te relaxen. Werk en privé combineer je flexibel, wat van pas komt als je schoolgaande kinderen hebt of mantelzorger bent.
Je bent je eigen baas. Het is aan jou welke opdrachten je aanneemt. In theorie zou je dus alleen opdrachten kunnen aannemen die je leuk vindt. Maar wellicht in het begin niet realistisch, de schoorsteen moet toch roken. Je hebt geen baas die je op de vingers kijkt en zegt wat je wel of niet moet doen, en wanneer. Bovendien stel je zelf je eigen uurloon of tarief voor een project vast.
Je kunt je specialiseren. Door het contact met verschillende opdrachtgevers krijg je steeds nieuwe inzichten. Over het werk, maar ook over jezelf. Wat ligt jou goed, waar kun je minder goed mee uit de voeten, waar wil je meer over leren? Inzichten die je niet krijgt als je bij enkele werkgevers werkt. Je ziet op deze manier ook beter waar behoefte aan is op de markt of in jouw vakgebied zodat je je daar beter in kunt verdiepen en meer klanten kunt helpen.
Je ontmoet veel mensen. Of juist niet. De keuze is aan jou. Als jij een echte mensen-mens bent kun je er voor kiezen opdrachten aan te nemen op verschillende werkvloeren, zodat je telkens nieuwe mensen ontmoet. Werk jij liever alleen? Dan kies je voor opdrachten die je vanuit huis kunt doen.
Je hebt diversiteit in werk. Als freelancer werk je voor verschillende opdrachtgevers die elk hun eigen project, dilemma en dynamiek hebben. Dat maakt jouw werk afwisselend en uitdagend. Wil je liever wat minder uitdaging? Ook dat heb je zelf in de hand door de keuze van het aantal opdrachtgevers.
Je bepaalt zelf je risico’s. In hoeverre wil je verzekerd zijn en waartegen? Zet je geld opzij voor je pensioen of voor een tegenslag, en hoeveel zet je dan opzij? In loondienst worden deze keuzes voor je gemaakt, als freelancer heb je het zelf voor het zeggen.
Vijf redenen om geen freelancer te worden
Je kunt altijd bezig blijven. Je werk neem je namelijk mee naar huis, terwijl je in loondienst vaak vrij bent als je de deur van het kantoor achter je dichttrekt. Ook kun je het gevoel hebben dat je meer moet doen zodat je meer geld hebt. Het vraagt enige zelfbeheersing om te voorkomen dat je van ochtend tot avond en in het weekend aan het werk bent, of in ieder geval in je hoofd met je werk bezig blijft.
Je hebt meer werk dan je werk alleen. Je doet je werk, maar daarnaast ben je ook bezig met alle randzaken, zoals het warmhouden van je netwerk, het werven van klanten, jezelf profileren op social media en de administratie bijhouden. Dat vraagt extra tijd en energie, en het kan je niet echt liggen. Toch zijn dit ook onderdelen van je werkzaamheden.
Je hebt meer onzekerheid. Als ZZP’er heb je waarschijnlijk nooit een gelijkmatig aanbod aan werk. Je hebt goede tijden en mindere tijden. De zomervakantie en de laatste weken van het jaar zijn typische momenten dat het werk voor veel beroepen wat ‘traag’ is. Je moet leren dat dit oké is en dat je een reserve hebt opgebouwd voor die momenten, én voor de momenten dat je geen werk hebt, tijdens ziekte of een vakantie.
Je moet zelf je verzekeringen regelen. Als freelancer ben je niet verzekerd zoals je (vaak) automatisch wel bent in loondienst. Je moet je dus zelf verzekeren als je dit wilt, dit is (nog) niet verplicht. Dit kan duur zijn. Kies je er voor geen verzekeringen af te sluiten en ben je langdurig uit de running, dan moet je leven van wat je gespaard hebt. Ook bouw je niet automatisch een pensioen op en krijg je geen vakantiegeld.
Je moet zelfsturend zijn. Er is geen baas die zegt wat je moet doen en je hebt geen collega’s die je motiveren als het werk even niet meezit of als je je dag niet hebt.
Dus, als je droomt van een leven als freelancer, maak dan een goed plan, schrijf je in bij de Kamer van Koophandel en profileer jezelf. Geniet van vrijheid, zelf bepalen van werk en tarieven, specialisatie, ontmoetingen en afwisseling. Wees wel bewust van uitdagingen zoals altijd bezig zijn, randzaken, onzekerheid en zelfsturing. Met goede voorbereiding kan freelancen geweldig zijn!
