Het hele jaar een mooie tuin? Met winterharde planten geniet je in de winter ook van een groene en kleurrijke oase. Winterharde planten kunnen tegen een stootje en vinden vorst en sneeuw geen probleem. Sommige planten trekken zich terug in de wortels en bloeien in het voorjaar weer op. Andere winterharde planten houden in de winter hun blad en geven de tuin een levendige uitstraling waar niet alleen jij plezier van hebt, maar de vogels en insecten ook van profiteren.
Wanneer is een plan winterhard
Een winterharde plant is zonder bedekking bestand tegen de gure weersomstandigheden in de winter. We bedoelen daarmee de Nederlandse winters, waar we niet vaak -20 graden hebben, of langere aaneengesloten perioden van vorst. De ene plant is wat meer winterhard dan de andere. Het is dus altijd verstandig het etiket op de pot goed te lezen en te kijken waar je de plant neerzet in de tuin. Vol op de wind zonder enige beschutting betekent dat de plant meer te verduren krijgt dan wanneer je hem op een beschut plekje tussen andere planten zet. Hebben we een echt strenge winter met veel wind, sneeuw en strenge vorst, dan is het verstandig winterharde planten te beschermen, bijvoorbeeld door er een bloempot over te zetten, ze te bedekken met een laagje stro of met een doek. Zorgt er voor dat dit niet te strak om de plant zit en er geen takken in de knel komen.
Groenblijvend en bladverliezend
Er zijn groenblijvende en bladverliezende planten. Groenblijvende of 'wintergroene' tuinplanten houden ook tijdens periodes van vorst hun bladeren. Bladverliezende planten laten hun blaadjes vallen en trekken zich terug in de wortels voor een 'winterslaap'. Als het warmer wordt komt de plant boven de grond weer tot leven, lopen takken uit en krijgt de plant nieuwe blaadjes en / of bloemen. Benieuwd met welke planten je aan de slag kunt gaan om jouw wintergroene paradijs kunt creëren? Dit is onze top tien van de mooiste winterharde planten.
Japanse esdoorn
De Japanse esdoorn heeft, afhankelijk van de soort een rode, groene, oranje of gele bladkleur. In de herfst kleuren de bladeren dieporanje. Ook afhankelijk van de soort is de grootte; klein blijvende Japanse esdoorns kun je in een pot zetten, andere soorten groeien uit tot een compacte struik of kleine boom. Japanse esdoorns doen het ’t beste in de halfschaduw, de dunne blaadjes houden niet van de volle zon.
Skimmia
De skimmia heeft een glanzend, leerachtig blad dat hij het hele jaar door houdt. De plant groeit in een bolvormige, dicht vertakte struik die in het voorjaar witte tot lichtroze bloemen heeft en, afhankelijk van de soort, daarna bessen. De knoppen zitten al vanaf het najaar in de struik, blijven de hele winter zichtbaar en bloeien in het voorjaar.
Winterheide
Winterheide heeft het hele jaar door kleine bloemetjes in een witte, roze, paarse, rode of goudgele kleur. Het plantje, dat twintig tot vijftig centimeter groot wordt, doet het goed in de volle grond, maar ook in potten en bakken. Wil je dat de heide goed tot zijn recht komt, dan zet je een paar struikjes in een groepje bij elkaar. Winterheide bloeit tot april. Daarna neemt de zomerheide het over.
Duizendblad
Duizendblad is winterhard, maar sterft in de winter af om onder de grond te overwinteren. In het voorjaar komt de plant weer boven en geeft, afhankelijk van de soort, vanaf juni fraaie bloemen die vlinders, hommels en bijen aantrekken. Duizendblad maakt een netwerk van ondergrondse wortels en heeft snel de neiging tot woekeren. Ideaal als je op zoek bent naar een plant die zich snel verspreidt om de border op te vullen. Wil je liever niet te veel duizendblad? Haal dan de overtollige planten weg of zet hem in een pot.
Viburnum
Viburnum is ook bekend onder de naam ‘sneeuwbal’. Het is een struik met witte bloemschermen die aan een sneeuwbal doen denken. In de nazomer en herfst hebben de meeste soorten kleurrijke bessen. Kies je voor een viburnum, kijk dan goed naar de soort. Sommige soorten zijn bladverliezend, andere houden hun blad de hele winter.
Siergras
Winterharde siergrassen zijn er in verschillende soorten. Met mooie pluimen bijvoorbeeld, met lichtgroene of juist diepgroene bladeren. Ze vragen weinig onderhoud, hoeven niet te worden teruggesnoeid en zijn bodem bedekkend, zodat ook je tuin of border minder onderhoud nodig heeft. Siergras komt het best tot zijn recht in grotere groepen.
Hibiscus
Sommige hibiscus soorten zijn winterhard, kijk dus goed op het label. Een winterharde hibiscus is een compacte, robuuste plant, maar er zijn ook winterharde hibiscus op stam. Bij een mooie, droge zomer hebben de planten een lange bloeiperiode van augustus tot oktober.
Sedum
Sedum wordt ook wel een ‘vetplant’ of ‘vetkruid’ genoemd. Er zijn meer dan vijfhonderd soorten, waarvan verschillende winterhard zijn. Afhankelijk van de soort bloeien de plantjes in het voorjaar of de zomer. Het is een plantje dat het goed doet op arme grond, niet veel nodig heeft en tegen een stootje kan. Sedum heeft een sterke wortel die goed tegen vorst kan, door de dikke bladeren kan het plantje tegen langere periodes van droogte.
Citroentijm
Citroentijm is een bodembedekker die weinig onderhoud vraagt. De plantjes vormen een tapijt van tien tot vijftien centimeter groot, dat lekker naar citroen ruikt en het hele jaar door groen blijft. Ze doen het goed in een rotstuin in de halfschaduw, maar ook prima in een pot, bijvoorbeeld op de vensterbank of het balkon. De plantjes bloeien roze van mei tot juli. En citroentijm is eetbaar! Het is heerlijk in salades, visgerechten en desserts.
Lavendel
Er zijn verschillende soorten lavendel en een deel daarvan is winterhard. Een goed voorbeeld van een winterharde lavendel is de ‘gewone’ lavendel. Je ziet deze variant dan ook vaak in openbare borders en in bakken. Deze lavendel wordt ongeveer vijftig centimeter groot en trekt met zijn paarse, geurende bloemen hommels, bijen en vlinders aan. Na de bloeiperiode kun je de bloemen van de plant halen, drogen en bijvoorbeeld gebruiken voor het maken van geurzakjes.
Wanneer poot je winterharde planten
September is de beste maand om vaste planten te poten. Planten zijn dan in hun meer ‘vegetatieve fase’. Dit wil zeggen dat ze zich op dat moment het beste ontwikkelen onder de grond. Dat is belangrijk voor het uitbreiden van het wortelstelsel. De plant slaat voedingsstoffen op in de wortels zodat hij in het voorjaar nieuwe bladeren en bloemen kan maken. In principe kun je vaste planten het hele jaar door in de grond zetten, mits het niet vriest en niet te droog of te heet is.
